Nhiều gia đình có điều kiện, ít con nên nuông chiều con cái đến mức không cho con làm gì. Có những gia đình, con học đến lớp 3-4 vẫn phải có đút cho cho ăn. Hay có những đứa trẻ học cấp 2, cấp 3, thậm chí là đại học nhưng những việc đơn giản như tự giặt quần áo, nấu cơm cũng không biết làm.
Dạy trẻ tự lập ngay từ khi còn nhỏ là việc rất quan trọng. Trẻ có tính tự lập sẽ có thể tự làm mọi công việc của mình mà không cần dựa dẫm vào người khác. Chính bởi vậy, cha mẹ nên thực hiện điều này càng sớm càng tốt.
Để con tự làm những việc vừa sức
Lúc trẻ được 18-24 tháng là đã có thể tự làm được một số việc. Như dùng tay bốc thức ăn, lấy ly uống nước và tự lấy những món đồ chơi mình thích. Còn trẻ 2-3 tuổi đã có thể tự đi vệ sinh, tự mặc quần áo. Trẻ 4-5 tuổi đã có thể ghi nhớ một số điều quan trọng như số điện thoại, tên, nơi ở của mình. Trẻ 6-7 tuổi đã phụ giúp việc nhà, quản lí thời gian để chủ động hơn trong việc học hành.
Những đứa trẻ thường thích làm việc nhà và có thể bạn sẽ cảm thấy ngạc nhiên khi con làm điều này. Con có thể hiểu và làm theo những yêu cầu đơn giản của bạn. Như: “Chơi xong, con nhớ dẹp đồ chơi vào giỏ nhé” hay “Để chén vào bồn rửa đi con”. Điều này khiến con cảm thấy mình là một phần quan trọng trong gia đình.
Đảm bảo an toàn khi con muốn tự làm mọi việc
Trong một môi trường thân thiện gần gũi và an toàn. Bạn hoàn toàn có thể yên tâm để đứa con của mình học cách tự lập. Để bé tự chơi, tự lo một mình cũng không có nghĩa là cha mẹ hoàn toàn mặc kệ bé. Gia đình vẫn cần phân chia rõ ràng các không gian trong ngôi nhà. Và nói cho bé hiểu khu vực nào được phép chơi đùa, khu vực nào dành cho việc ăn uống hoặc ngủ.
Ngoài ra, để đảm bảo an toàn cho trẻ, gia đình nên ưu tiên sử dụng những vật dụng bằng gỗ, không có cạnh sắc bén. Và chính người lớn cũng cần thực hiện những nguyên tắc đề ra cho trẻ. Như ăn uống đúng nơi quy định, để trẻ tự giác ý thức thực hiện dù cha mẹ không ở cạnh bên.
Nên kiên nhẫn khi con không biết làm
Ngoài việc rất khuyến khích cho con trẻ tự lập và tạo môi trường cho con rèn luyện kỹ năng sống. Thì cha mẹ cũng chính là những người hay mất kiên nhẫn khi chờ đợi con thực hiện. Mặc dù khá khó khăn và mất thời gian nhưng khi con trẻ cố gắng làm một điều gì đó vì tính tò mò. Hoặc cũng có thể là bắt chước người khác. Thì cha mẹ nên cố gắng kiên nhẫn chờ đợi xem con đã làm đúng hay chưa.
Đầu tư thời gian và thái độ cho con là một trong những cách tạo cho con một tương lai tốt mà cha mẹ có thể làm được. Lắng nghe lời nói và hành động của con cũng là phương pháp nuôi dạy trẻ biết cách xử lý và giải quyết vấn đề theo hướng tích cực. Thay vì xỏ giúp con, hãy lặng lẽ quan sát cách bé đang cố gắng mang giày vào chân và hướng dẫn cho bé khi cần.
Động viên “thành quả” tự lập của con
Lần đầu tiên tự làm điều gì đó luôn đầy háo hức. Dù việc lởn vởn quanh con chắc chắn không phải là một ý tưởng hay vì bạn đang rèn tính tự lập cho con. Nhưng thỉnh thoảng chen vào với một lời khen như “Con giỏi lắm!” Khi con hoàn thành một nhiệm vụ nào đó sẽ khiến con cảm thấy đầy tự hào về những gì mình làm được.
Không nên lo lắng quá nhiều
Nhiều cha mẹ luôn cảm thấy thấp thỏm, lo lắng khi không ở bên con. Như con có được ăn no không? Có biết mặc thêm áo khi trời lạnh? Dù con họ không phải còn ở lứa tuổi mẫu giáo. Với cách dạy con như vậy, kể cả khi đứa trẻ lên đại học, đi làm, cha mẹ vẫn lo lắng. Vậy tốt nhất, muốn trẻ tự lập, cha mẹ hãy ngừng lo lắng. Và để con biết tự lo bản thân như nấu một món ăn đơn giản để ăn khi mẹ đi vắng. Như giặt bộ quần áo bẩn, mặc thêm áo khi trời chuyển lạnh…
Chỉ khi tự làm những việc đó, kỹ năng sống của trẻ mới dần tăng lên. Tích lũy thêm kinh nghiệm cuộc sống, biết giải quyết vấn đề khi không có bố mẹ ở bên cạnh…
>>> Xem thêm bài viết tại: Đời sống gia đình
Những điều cha mẹ cần nhớ
– Trẻ em phải mất một thời gian để hiểu khái niệm về sự lựa chọn và đưa ra quyết định mà chúng nghĩ là tốt nhất cho chúng. Bằng cách giới thiệu những lựa chọn sớm trong cuộc đời. Trẻ có thể bắt đầu hiểu rõ bản thân hơn và hiểu điều gì thực sự khiến chúng hạnh phúc.
– Cuộc sống không phải lúc nào cũng hạnh phúc. Và không phải lúc nào trẻ cũng có thể tận hưởng mọi thứ xung quanh. Sẽ có những lúc trẻ không làm được những gì chúng mong đợi. Nhưng nếu là một đứa trẻ có tính tự lập, trẻ sẽ nhận ra sai lầm của mình. Tìm đến bạn để được hỗ trợ và được hướng dẫn để hoàn thành tốt hơn.
– Lòng tự trọng trong một người được phát triển từ khá sớm. Và điều này có thể mạnh hơn nếu một đứa trẻ bắt đầu có niềm tin vào bản thân và quyết định của chính mình. Sự độc lập giúp ích cho điều này. Và khiến đứa trẻ cảm nhận được giá trị của bản thân ngay từ đầu.
– Sách chứa thông tin. Nhưng kiến thức chỉ thu lượm được qua hành động. Sự khác biệt giữa cảnh báo trẻ về một mối nguy hiểm và thực tế khi trẻ đối mặt với nó là rất lớn. Tự lập cho phép trẻ bắt đầu học mọi thứ một mình và nhận thức tốt hơn bằng chính bản thân.